De geschillencommissie van Kifid* toetst (net als de overheidsrechter) ambtshalve of bedingen in consumentenovereenkomsten oneerlijk zijn op grond van het Europese recht. Naar aanleiding van het Ocidental-arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft de geschillencommissie haar ambtshalve toetsing uitgebreid, zo blijkt uit een deze week gepubliceerde uitspraak. De geschillencommissie toetst nu ook of de consument vóór het aangaan van de overeenkomst kennis heeft kunnen nemen van alle bedingen van de overeenkomst. Hierna wordt de uitspraak van de geschillencommissie van Kifid besproken.  

De consument beklaagde zich over de hoogte van zijn arbeidsongeschiktheidsuitkering en in het bijzonder over de wijze waarop de verzekeraar uitleg gaf aan het contractueel beding dat bepaalt dat een werkgeverstoelage op de uitkering in mindering komt.

In het kader van de uitleg van het beding, toetst de geschillencommissie of het beding oneerlijk is in de zin van de Europese richtlijn oneerlijke bedingen (Richtlijn 93/13/EEG). Bij de beoordeling of een beding oneerlijk is, komt het erop aan of het beding het evenwicht tussen de uit de overeenkomst voortvloeiende rechten en verplichtingen van de partijen ten nadele van de consument aanzienlijk verstoort. 

Naar aanleiding van een recent arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU 20 april 2023, ECLI:EU:C:2023:311 (Ocidental)) stelt de geschillencommissie vast dat voor het antwoord op de vraag of het beding oneerlijk is (ook) van belang is in hoeverre de consument voorafgaand aan het sluiten van de verzekeringsovereenkomst kennis heeft kunnen nemen van alle relevante informatie en of hij bij het sluiten van de overeenkomst de gevolgen van het beding kon beoordelen. Als komt vast te staan dat de consument vóór het sluiten van de overeenkomst geen kennis heeft kunnen nemen van het contractueel beding, is dat essentieel bij de beoordeling van het eventuele oneerlijke karakter van dat beding. 

De geschillencommissie onderzoekt daarom ambtshalve of de consument vóór het sluiten van de overeenkomst kennis heeft kunnen nemen van het contractueel beding en constateert dat pas na de ingangsdatum van de verlenging van de verzekering het polisblad aan de consument is toegestuurd, waarop voor de toepasselijke voorwaarden naar de website van de verzekeraar is verwezen. Nu anders dan de verwijzing naar de website niet gebleken is dat de voorwaarden aan de consument zijn verstrekt, houdt de commissie het ervoor dat de consument vóór het sluiten van de overeenkomst geen kennis heeft kunnen nemen van de algemene voorwaarden. 

Toch komt de geschillencommissie gelet op de omstandigheden van deze zaak (zoals dat de consument zelf een beroep doet op het beding en het gebruikelijk is dat een arbeidsongeschiktheidsverzekering geen 100% dekking biedt bij een laag arbeidsongeschiktheidspercentage) tot de conclusie dat het beding niet oneerlijk is. De commissie ziet ook geen aanknopingspunten voor de uitleg van het beding zoals de consument die verdedigt, zodat de klacht van de consument ongegrond is. 

Gellt op de door de commissie gehanteerde toets in het kader van de Richtlijn oneerlijke bedingen naar aanleiding van het Ocidental-arrest is tegen de uitspraak beroep opengesteld bij de Commissie van Beroep Kifid.  

* Kifid is het klachtenloket voor consumenten met een klacht over een financieel product of dienst van een bank, verzekeraar of andere financiële dienstverlener. Naar aanleiding van een klacht kan de geschillencommissie van Kifid een juridisch bindend uitspraak doen. De uitspraken van Kifid worden op haar website gepubliceerd: Uitsprakenregister - Kifid.