Vanaf 2019 moeten verplichtingen uit een leaseovereenkomst in de balans worden verwerkt van ondernemingen die de International Financial Reporting Standards toepassen in hun financiële verslaggeving. Het onderscheid tussen operational en financial lease komt daarmee te vervallen. De verwachting is dat de nieuwe standaard op termijn ook wordt verwerkt in de richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Wat zijn de gevolgen van de nieuwe leasestandaard?

In 2019 wijzigt de International Financial Reporting Standards (IFRS) voor leasing. Deze standaard kan door ondernemingen vrijwillig worden toegepast in hun financiële verslaggeving, maar is verplicht voor beursgenoteerde ondernemingen in de Europese Unie. De basis van deze standaard is het rapporteren op basis van de actuele waarde. Deze waarderingsgrondslag is gebaseerd op het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een passief kan worden afgewikkeld. Hierdoor geeft de jaarrekening een goed beeld van de reële vermogenspositie van de onderneming.

Op dit moment worden operational lease en financial lease op verschillende wijze verwerkt in de jaarverslaggeving van ondernemingen. Vereenvoudigd weergegeven, wordt het geleasede object bij financial lease onder vaste activa opgenomen op een balans. Het object wordt afgeschreven en de leasetermijnen worden als afschrijvingen en rente ten laste van het resultaat gebracht. De eigendom van het geleasede object ligt daarbij in principe bij de lessee. Bij operational lease blijft de eigendom bij de leasemaatschappij, de lessor, en worden de leasetermijnen als leasekosten in mindering gebracht op het resultaat in een boekjaar. Doordat de leaseovereenkomsten op deze wijze worden verwerkt in de financiële verslaggeving, worden de financiële verplichtingen uit de leaseovereenkomsten van de onderneming niet goed inzichtelijk gemaakt. De verplichtingen worden weliswaar opgenomen in de toelichting op de jaarrekening (in de rubriek: Niet uit de balans blijkende verplichtingen), maar zijn niet van invloed op de verhouding tussen het vreemd vermogen en het eigen vermogen op de balans (de solvabiliteit).

De nieuwe leasestandaard
De International Accounting Standards Board heeft een nieuwe leasestandaard uitgebracht: de IFRS 16 “Lease accounting”. Op basis van deze leasestandaard wordt leasing geactiveerd op de balans. Hiermee verdwijnt het (boekhoudkundige) onderscheid tussen operational en financial lease. Nagenoeg alle financiële verplichtingen uit een leaseovereenkomst worden onder de nieuwe leasestandaard als schuld opgenomen in de balans. Het huurrecht van bijvoorbeeld vastgoed, voertuigen of machines dient te worden geactiveerd in de balans. Het gevolg hiervan is dat de schuldenlast voor sommige ondernemingen flink kan toenemen. Dit is van invloed op de solvabiliteit van de onderneming.

In de winst- en verliesrekening verdwijnen de leasekosten. Daarentegen worden in de nieuwe situatie de interestkosten en afschrijvingen - die als gevolg van de boekhoudkundige verandering ontstaan - in mindering gebracht op de nettowinst.

De nieuwe leasestandaard is niet van toepassing op alle leaseovereenkomsten. De leaseovereenkomsten met een looptijd van minder dan een jaar of met een waarde van minder dan €5.000, vallen buiten de reikwijdte van de gewijzigde boekhoudregels.

In veel gevallen omvat een leaseovereenkomst ook non-lease componenten, zoals bijvoorbeeld een servicecomponent in het kader van een operational lease. Onder de huidige standaard is dit onderscheid over het algemeen niet relevant, omdat de verschillende componenten samenkomen in het totaal aan kosten over een boekjaar. Onder de nieuwe standaard is dit onderscheid wel relevant, omdat de lease component wordt geactiveerd op de balans. De toerekening van betalingen aan de verschillende componenten in een contract is gebonden aan de bepalingen uit de IFRS.

Toename van de schuldenpositie
Voor bepaalde ondernemingen kan de schuldenlast aanzienlijk toenemen. Dit kan tot gevolg hebben dat financiële ratio’s verslechteren. Deze ratio’s zijn in sommige gevallen van belang bij de beoordeling van de financiële positie van een onderneming in het kader van een financieringsovereenkomst met een bank. Het overschrijden van vastgelegde ratio’s kan tot gevolg hebben dat een kredietverlener mogelijk zal verzoeken om een verklaring, de kredietvoorwaarden zal willen aanpassen of de kredietverlening wenst te beëindigen.

De hiervoor genoemde veranderingen in de waarderingsmethode van leasing, zal invloed hebben op toekomstige keuzes die ondernemingen maken tussen lease of koop. Daarnaast kan de gewijzigde leasingstandaard reden zijn om bestaande leaseovereenkomsten te herzien.

Lees meer op accountant.nl en fd.nl.


2-3-2018