Is de franchisegever verplicht een winst- en/of omzetprognose aan de franchisenemer te verstrekken in de fase voorafgaande aan het sluiten van de franchiseovereenkomst? Welke rechten kan de franchisenemer aan zo’n prognose ontlenen? Welke verwachtingen kan hij of zij hierop baseren? Dit zijn vragen die regelmatig terugkomen in de rechtspraak en die het niet zelden tot behandeling door de Hoge Raad schoppen.

Op 21 september 2018 heeft de Hoge Raad (weer) een arrest gewezen over dit thema. De feiten zijn als volgt: een franchisenemer van C1000 is na de overname van C1000 door Jumbo overgestapt naar de formule van Albert Heijn. In de fase voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst is door Albert Heijn een omzetprognose verstrekt. De daadwerkelijke weekomzet van de franchisenemer blijkt na de overstap ver achter te blijven op de door Albert Heijn geprognosticeerde weekomzet. Volgens de franchisenemer is de prognose ondeugdelijk, omdat onvoldoende rekening is gehouden met de overgang van een prijsgerichte supermarkt (C1000) naar een servicegerichte supermarkt (Albert Heijn).

Franchisenemer is onder andere van mening dat de in de Europese Erecode inzake Franchising neergelegde afspraken, op grond van de eisen van redelijkheid en billijkheid of de maatschappelijke zorgvuldigheid, meebrengen dat op franchisegevers de verplichting kan rusten om in de precontractuele fase alle informatie en overige gegevens te verstrekken die de franchisenemer nodig heeft om tot het sluiten van de franchiseovereenkomst te kunnen beslissen. Voor de vaststelling van wat de redelijkheid en billijkheid eisen, moeten de in de Europese Erecode neergelegde afspraken en verplichtingen worden aangemerkt als “in Nederland levende rechtsovertuigingen”, als bedoeld in art. 3:12 BW, aldus franchisenemer.

De Hoge Raad gaat hier niet in mee en roept allereerst een tweetal eerdere arresten over dit thema (Paalman/Lampenier en Street-One) in herinnering: uit hetgeen de redelijkheid en billijkheid eisen, in verband met de aard van de franchiseovereenkomst, vloeit niet de algemene regel voort dat op de franchisegever een verplichting rust om de franchisenemer in te lichten over de te verwachten omzet of de winstverwachting, tenzij bijzondere omstandigheden van het geval dit meebrengen. Uit de enkele omstandigheid dat de franchisegever bij de onderhandelingen voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst aan de franchisenemer een omzetprognose heeft verstrekt, kan niet worden afgeleid dat de franchisegever verplicht was zo’n prognose te verstrekken. Wel heeft de franchisegever die een prognose verstrekt een zorgvuldigheidsplicht: wanneer hij het onderzoek voor het opstellen van de prognose heeft uitbesteed aan een derde, en hij weet dat de prognose ernstige fouten bevat en dit niet meedeelt aan de franchisenemer, handelt de franchisegever onrechtmatig. In het geval de franchisegever zelf het onderzoek voor de prognose uitvoert (of een partij waarvoor hij op grond van art. 6:170-172 BW aansprakelijk is), en de prognose bevat fouten, kan de franchisegever ook aansprakelijk zijn voor onzorgvuldig handelen zonder dat de franchisegever (of de persoon waarvoor hij aansprakelijk is) weet dat de prognose fouten bevat.

De Hoge Raad oordeelt vervolgens dat de in de Europese Erecode neergelegde afspraken niet zonder meer kunnen worden aangemerkt als “in Nederland levende rechtsovertuigingen” als bedoeld in art. 3:12 BW. Daarom bestaat, mede gelet op de eerdergenoemde arresten, geen grond voor de algemene verplichting van Albert Heijn om in de precontractuele fase alle informatie en overige gegevens aan de franchisenemer te verstrekken.

De Hoge Raad ziet dus in deze zaak geen grond voor de verplichting tot het verstrekken van alle informatie en overige gegevens (waaronder omzetprognoses) in de precontractuele fase. Het cassatieberoep wordt verworpen.

26-9-2018