Vele beroepsgroepen hebben eigen gedragsnormen, regels waaraan alle beroepsbeoefenaren die tot die groep behoren, zich horen te houden. Handelen zij daarmee in strijd, dan kan daarover bij een tuchtrechter worden geklaagd. De beroepsgroep van accountants kent een wettelijk geregeld tuchtrechtelijke procedure, die is neergelegd in de Wet tuchtrechtspraak accountants (Wtra).

Tuchtrechtelijke uitspraken binden de civiele rechter niet. De tuchtrechter oordeelt slechts over de naleving van gedragsnormen door de accountant. In een civiele procedure is voor de vaststelling van beroepsaansprakelijkheid echter dikwijls van belang of de accountant de zorgvuldigheid heeft betracht die van een redelijk handelend en redelijk bekwaam vakgenoot mag worden verwacht. Voor het antwoord op die vraag kan de burgerlijke rechter wél betekenis toekennen aan het oordeel van de tuchtrechter of de accountant in strijd heeft gehandeld met de voor zijn beroepsgroep geldende gedragsnormen.

Zo overweegt ook het Hof Arnhem-Leeuwarden (30 mei 2023, ECLI:NL:GHARL:2023:4512, rov. 3.10). Het vervolgt dat aan het oordeel van de tuchtrechter dat in strijd is gehandeld met de voor de beroepsgroep geldende normen en regels, echter niet zonder meer de gevolgtrekking kan worden verbonden dat de accountant in kwestie civielrechtelijk aansprakelijk is wegens schending van een zorgvuldigheidsnorm. Dat ligt voor de hand: het tuchtrecht streeft andere doelen na dan het civiele aansprakelijkheidsrecht en de in het tuchtrecht gehanteerde norm is niet (zonder meer) gelijk te stellen met de in het civiele aansprakelijkheidsrecht aangelegde norm.

Dat betekent echter niet dat de rechter het oordeel van de tuchtrechter zomaar links kan laten liggen. Als de rechter afwijkt van het oordeel van de tuchtrechter, moet hij zijn oordeel wel zodanig motiveren dat het, ook in het licht van de beoordeling door de tuchtrechter, voldoende begrijpelijk is, zo besluit het hof. 

Hoewel de civiele rechter voor de vraag of de accountant zijn zorgplicht heeft geschonden dus telkens zelfstandig de in het civiele aansprakelijkheidsrecht aangelegde normen zal moeten toetsen, kan een oordeel van de tuchtrechter over het handelen van de accountant een zeer sterke indicatie zijn. Wijkt de civiele rechter daarvan af, dan mag van hem op dat punt een uitgebreidere motivering worden verwacht.