Vooruitlopend op de inwerkingtreding van de Omgevingswet in 2021 maakt het Rijk een Nationale Omgevingsvisie ("NOVI"). Dit is een integrale langetermijnvisie voor de hele fysieke leefomgeving in Nederland en vanaf 2021 een verplicht instrument voor het Rijk. Het doel is om alle onderdelen van de fysieke leefomgeving met elkaar in samenhang te brengen. Na inwerkingtreding van de Omgevingswet zullen ook gemeenten en provincies een omgevingsvisie dienen te maken. De gemeenteraad of Provinciale Staten moeten in hun omgevingsvisie laten zien dat zij de omgevingsvisies van andere relevante bestuursorganen hebben betrokken bij het opstellen van hun eigen visies. Het is daarom van belang dat het Rijk tijdig haar visie presenteert. De eerste versie van de NOVI zal naar verwachting in het het voorjaar van 2020 worden gepubliceerd.

In het kort: wat staat erin?

Aan de hand van een toekomstperspectief op 2050 brengt de NOVI de langetermijnvisie in beeld. Op nationale belangen wil het Rijk sturen en richting geven. Die komen samen in vier prioriteiten:
•Ruimte maken voor klimaatverandering en energietransitie;
•De economie van Nederland verduurzamen en ons groeipotentieel behouden;
•Onze steden en regio’s sterker en leefbaarder maken;
•Het landelijk gebied toekomstbestendig ontwikkelen.

De druk op de fysieke leefomgeving in Nederland is zo groot, dat belangen soms botsen. Het streven is combinaties te maken en win-win situaties te creëren, maar dit is niet altijd mogelijk. Soms zijn er scherpe keuzes nodig en moeten belangen worden afgewogen. Hiertoe gebruikt de NOVI drie afwegingsprincipes:
•Slimme combinaties maken waar dat mogelijk is;
•De kenmerken van het gebied centraal stellen;
•Niet uitstellen of doorschuiven.

De NOVI bevat ook een opmaat naar een Uitvoeringsagenda. Daarin wordt niet alleen inzichtelijk gemaakt welke inzet het Rijk en de regio nu al verrichten, maar ook welke (gezamenlijke) acties de NOVI daaraan toevoegt.

Ontwerp ter inzage

Het ontwerp van de NOVI heeft samen met het milieueffectenrapport (PlanMER) van 20 augustus 2019 tot en met 30 september 2019 ter inzage gelegen. In totaal zijn 233 zienswijzen ingediend. De zienswijzen komen onder andere van provincies, gemeenten, maatschappelijke organisaties, bedrijven, buurt- dan wel bewonersorganisaties en particulieren en zelfs uit de buurlanden. Ook de provincie Utrecht heeft in samenspraak met haar regionale partners een zienswijze ingediend. Klimaat en duurzaamheid voeren de lijst aan van onderwerpen waarop de meeste zienswijzen zijn ingediend, op de voet gevolgd door natuur en landschap. De zienswijzen worden zoveel mogelijk meegenomen in de definitieve NOVI en de Uitvoeringsagenda.

Ook de inbreng van de partijen in de Tweede Kamer tijdens het debat met minister Van Veldhoven van Milieu en Wonen op 7 november 2019 en binnengekomen moties worden meegenomen in de definitieve NOVI. Kamerbreed was de opvatting dat er meer sturing vanuit het Rijk nodig is op de verschillende maatschappelijke opgaven zoals die in de NOVI staan genoemd. De minister heeft toegezegd in februari 2020 een brief aan de Tweede Kamer te sturen. In die brief zal, naar aanleiding van de thema’s die de Tweede Kamer heeft aangedragen, expliciet worden aangeven welke richting de NOVI kiest en welk sturingsmodel daarbij past.

NOVI vastgesteld en dan?

Zoals gezegd, verschijnt de definitieve NOVI naar verwachting dit voorjaar. Nadat de NOVI definitief is vastgesteld, zal deze gebiedsgericht en in samenhang met regionale omgevingsvisies worden uitgewerkt via omgevingsagenda’s in de regio (in totaal vijf). Op die manier wordt beoogd dat het beleid van het Rijk en andere overheden ten aanzien van de fysieke leefomgeving op elkaar aansluit en elkaar versterkt. Het betrekken van maatschappelijke organisaties en burgers is straks van groot belang bij de ontwikkeling van de Omgevingsagenda’s.

Omgevingsagenda Noordwest

Voor onze eigen regio (Utrecht) geldt dat in mei 2019 het Rijk en partijen in landsdeel Noordwest hebben afgesproken om een gezamenlijke Omgevingsagenda voor Noord-Holland, Utrecht en Flevoland op te stellen. Momenteel lopen er in de provincie Utrecht al verschillende trajecten die de bouwstenen zullen vormen voor deze Omgevingsagenda. Voorbeelden hiervan zijn de integrale verstedelijkingsstrategie voor de Metropoolregio Utrecht (programma U Ned), de Woondeals voor de regio's Utrecht en Amersfoort, en de Regio Deals bodemdaling Groene Hart en Foodvalley. In het voorjaar van 2020 besluiten de bestuurlijke partners wanneer en op welke wijze deze lopende trajecten in een Omgevingsagenda Noordwest terecht komen.

Meer weten? Via www.denationaleomgevingsvisie.... en https://omgevingswet.provincie... blijft u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.